Archive

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 155 अरायि काणे विकटे गिरिं गछ सदान्वे | शिरिम्बिठस्यसत्वभिस्तेभिष टवा चातयामसि || चत्तो इतश्चत्तामुतः सर्वा भरूणान्यारुषी | अराय्यं बरह्मणस पते तीक्ष्णश्र्ण्गोद्र्षन्निहि || अदो यद दारु पलवते सिन्धोः पारे अपूरुषम | तदारभस्व दुर्हणो तेन गछ परस्तरम || यद ध पराचीरजगन्तोरो मण्डूरधाणिकीः | हतािन्द्रस्य शत्रवः सर्वे बुद्बुदयाशवः || परीमे गामनेषत पर्यग्निमह्र्षत | देवेष्वक्रतश्रवः क इमाना दधर्षति || arāyi kāṇe vikaṭe ghiriṃ ghacha sadānve | śirimbiṭhasyasatvabhistebhiṣ ṭvā cātayāmasi || catto itaścattāmutaḥ sarvā bhrūṇānyāruṣī | arāyyaṃ brahmaṇas pate tīkṣṇaśṛṇghodṛṣannihi || ado yad dāru plavate sindhoḥ pāre apūruṣam | tadārabhasva durhaṇo tena ghacha parastaram || yad dha prācīrajaghantoro maṇḍūradhāṇikīḥ | hatāindrasya śatravaḥ sarve budbudayāśavaḥ || parīme ghāmaneṣata paryaghnimahṛṣata | deveṣvakrataśravaḥ ka imānā dadharṣati ||...

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 156 भवा मित्रो न शेव्यो घर्तासुतिर्विभूतद्युम्न एवया उ सप्रथाः | अधा ते विष्णो विदुषा चिदर्ध्य सतोमो यज्ञश्चराध्यो हविष्मता || यः पूर्व्याय वेधसे नवीयसे सुमज्जानये विष्णवे ददाशति | यो जातमस्य महतो महि बरवत सेदु शरवोभिर्युज्यं चिदभ्यसत || तमु सतोतारः पूर्व्यं यथा विद रतस्य गर्भं जनुषापिपर्तन | आस्य जानन्तो नाम चिद विवक्तन महस्ते विष्णो सुमतिं भजामहे || तमस्य राजा वरुणस्तमश्विना करतुं सचन्त मारुतस्य वेधसः | दाधार दक्षमुत्तममहर्विदं वरजं च विष्णुः सखिवानपोर्णुते || आ यो विवाय सचथाय दैव्य इन्द्राय विष्णुः सुक्र्ते सुक्र्त्तरः | वेधा अजिन्वत तरिषधस्थ आर्यं रतस्य भागे यजमानमाभजत ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 156 अग्निं हिन्वन्तु नो धियः सप्तिमाशुमिवाजिषु | तेन जेष्मधनं-धनम || यया गा आकरामहे सेनयाग्ने तवोत्या | तां नो हिन्वमघत्तये || आग्ने सथूरं रयिं भर पर्थुं गोमन्तमश्विनम | अंधिखं वर्तया पणिम || अग्ने नक्षत्रमजरमा सूर्यं रोहयो दिवि | दधज्ज्योतिर्जनेभ्यः || अग्ने केतुर्विशामसि परेष्ठः शरेष्ठ उपस्थसत | बोधा सतोत्रे वयो दधत || aghniṃ hinvantu no dhiyaḥ saptimāśumivājiṣu | tena jeṣmadhanaṃ-dhanam || yayā ghā ākarāmahe senayāghne tavotyā | tāṃ no hinvamaghattaye || āghne sthūraṃ rayiṃ bhara pṛthuṃ ghomantamaśvinam | aṃdhikhaṃ vartayā paṇim || aghne nakṣatramajaramā sūryaṃ rohayo divi | dadhajjyotirjanebhyaḥ || aghne keturviśāmasi preṣṭhaḥ śreṣṭha upasthasat | bodhā stotre vayo dadhat ||...

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 157 अबोध्यग्निर्ज्म उदेति सूर्यो वयुषाश्चन्द्रा मह्यावो अर्चिषा | आयुक्षातामश्विना यातवे रथं परासावीद देवः सविता जगत पर्थक || यद युञ्जाथे वर्षणमश्विना रथं घर्तेन नो मधुना कषत्रमुक्षतम | अस्माकं बरह्म पर्तनासु जिन्वतं वयं धना शूरसाता भजेमहि || अर्वां तरिचक्रो मधुवाहनो रथो जीराश्वो अश्विनोर्यातु सुष्टुतः | तरिवन्धुरो मघवा विश्वसौभगः शं न आ वक्षद दविपदे चतुष्पदे || आ न ऊर्जं वहतमश्विना युवं मधुमत्या नः कशया मिमिक्षतम | परायुस्तारिष्टं नी रपांसि मर्क्षतं सेधतं दवेषो भवतं सचाभुवा || युवं ह गर्भं जगतीषु धत्थो युवं विश्वेषु भुवनेष्वन्तः | युवमग्निं च वर्षणावपश्च वनस्पतीन्रश्विनावैरयेथाम || युवं ह सथो भिषजा भेषजेभिरथो ह सथो रथ्या राथ्येभिः | अथो ह कषत्रमधि धत्थ उग्रा यो वां हविष्मान्मनसा ददाश ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 157 इमा नु कं भुवना सीषधामेन्द्रश्च विश्वे च देवाः || यज्ञं च नस्तन्वं च परजां चादित्यैरिन्द्रः सहचीक्ळिपाति || आदित्यैरिन्द्रः सगणो मरुद्भिरस्माकं भूत्ववितातनूनाम || हत्वाय देवा असुरान यदायन देवा देवत्वमभिरक्षमाणाः || परत्यञ्चमर्कमनयञ्छचीभिरादित सवधामिषिराम्पर्यपश्यन || imā nu kaṃ bhuvanā sīṣadhāmendraśca viśve ca devāḥ || yajñaṃ ca nastanvaṃ ca prajāṃ cādityairindraḥ sahacīkḷipāti || ādityairindraḥ saghaṇo marudbhirasmākaṃ bhūtvavitātanūnām || hatvāya devā asurān yadāyan devā devatvamabhirakṣamāṇāḥ || pratyañcamarkamanayañchacībhirādit svadhāmiṣirāmparyapaśyan ||...

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 158 वसू रुद्रा पुरुमन्तू वर्धन्ता दशस्यतं नो वर्षणावभिष्टौ | दस्रा ह यद रेक्ण औचथ्यो वां पर यत सस्राथेकवाभिरूती || को वां दाशत सुमतये चिदस्यै वसू यद धेथे नमसा पदे गोः | जिग्र्तमस्मे रेवतीः पुरन्धीः कामप्रेणेव मनसा चरन्ता || युक्तो ह यद वां तौग्र्याय पेरुर्वि मध्ये अर्णसो धायि पज्रः | उप वामवः शरणं गमेयं शूरो नाज्म पतयद्भिरेवैः || उपस्तुतिरौचथ्यमुरुष्येन मा मामिमे पतत्रिणी वि दुग्धाम | मा मामेधो दशतयश्चितो धाक पर यद वां बद्धस्त्मनि खादति कषाम || न मा गरन नद्यो मात्र्तमा दासा यदीं सुसमुब्धमवाधुः | शिरो यदस्य तरैतनो वितक्षत सवयं दास उरो अंसावपि गध || दीर्घतमा मामतेयो जुजुर्वान दशमे युगे | अपामर्थं यतीनां बरह्मा भवति सारथिः ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 158 सूर्यो नो दिवस पातु वातो अन्तरिक्षात | अग्निर्नःपार्थिवेभ्यः || जोषा सवितर्यस्य ते हरः शतं सवानर्हति | पाहिनो दिद्युतः पतन्त्याः || चक्षुर्नो देवः सविता चक्षुर्न उत पर्वतः | चक्षुर्धाता दधातु नः || चक्षुर्नो धेहि चक्षुषे चक्षुर्विख्यै तनूभ्यः | संचेदं वि च पश्येम || सुसन्द्र्शं तवा वयं परति पश्येम सूर्य | वि पश्येमन्र्चक्षसः || sūryo no divas pātu vāto antarikṣāt | aghnirnaḥpārthivebhyaḥ || joṣā savitaryasya te haraḥ śataṃ savānarhati | pāhino didyutaḥ patantyāḥ || cakṣurno devaḥ savitā cakṣurna uta parvataḥ | cakṣurdhātā dadhātu naḥ || cakṣurno dhehi cakṣuṣe cakṣurvikhyai tanūbhyaḥ | saṃcedaṃ vi ca paśyema || susandṛśaṃ tvā vayaṃ prati paśyema sūrya | vi paśyemanṛcakṣasaḥ ||...

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 159 पर दयावा यज्ञैः पर्थिवी रताव्र्धा मही सतुषे विदथेषु परचेतसा | देवेभिर्ये देवपुत्रे सुदंससेत्था धिया वार्याणि परभूषतः || उत मन्ये पितुरद्रुहो मनो मातुर्महि सवतवस्तद धवीमभिः | सुरेतसा पितरा भूम चक्रतुरुरु परजाया अम्र्तंवरीमभिः || ते सूनवः सवपसः सुदंससो मही जज्ञुर्मातरा पूर्वचित्तये | सथातुश्च सत्यं जगतश्च धर्मणि पुत्रस्य पाथः पदमद्वयाविनः || ते मायिनो ममिरे सुप्रचेतसो जामी सयोनी मिथुना समोकसा | नव्यं-नव्यं तन्तुमा तन्वते दिवि समुद्रे अन्तः कवयः सुदीतयः || तद राधो अद्य सवितुर्वरेण्यं वयं देवस्य परसवे मनामहे | अस्मभ्यं दयावाप्र्थिवी सुचेतुना रयिं धत्तं वसुमन्तं शतग्विनम ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 159 उदसौ सूर्यो अगादुदयं मामको भगः | अहं तद्विद्वला पतिमभ्यसाक्षि विषासहिः || अहं केतुरहं मूर्धाहमुग्रा विवाचनी | ममेदनुक्रतुं पतिः सेहानाया उपाचरेत || मम पुत्राः शत्रुहणो.अथो मे दुहिता विराट | उताहमस्मि संजया पत्यौ मे शलोक उत्तमः || येनेन्द्रो हविषा कर्त्व्यभवद दयुम्न्युत्तमः | इदं तदक्रि देवा असपत्ना किलाभुवम || असपत्ना सपत्नघ्नी जयन्त्यभिभूवरी | आव्र्क्षमन्यासां वर्चो राधो अस्थेयसामिव || समजैषमिमा अहं सपत्नीरभिभूवरी | यथाहमस्य वीरस्य विराजानि जनस्य च ||...

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 160 ते हि दयावाप्र्थिवी विश्वशम्भुव रतावरी रजसो धारयत्कवी | सुजन्मनी धिषणे अन्तरीयते देवो देवी धर्मणा सूर्यः शुचिः || उरुव्यचसा महिनी असश्चता पिता माता च भुवनानि रक्षतः | सुध्र्ष्टमे वपुष्ये न रोदसी पिता यत सीमभि रूपैरवासयत || स वह्निः पुत्रः पित्रोः पवित्रवान पुनाति धीरो भुवनानि मायया | धेनुं च पर्श्निं वर्षभं सुरेतसं विश्वाहा शुक्रं पयो अस्य दुक्षत || अयं देवानामपसामपस्तमो यो जजान रोदसी विश्वशम्भुवा | वि यो ममे रजसी सुक्रतूययाजरेभि सकम्भनेभिःसमान्र्चे || ते नो गर्णाने महिनी महि शरवः कषत्रं दयावाप्र्थिवी धासथो बर्हत | येनाभि कर्ष्टीस्ततनाम विश्वहा पनाय्यमोजो अस्मे समिन्वतम ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 160 तीव्रस्याभिवयसो अस्य पाहि सर्वरथा वि हरी इह मुञ्च | इन्द्र मा तवा यजमानासो अन्ये नि रीरमन तुभ्यमिमेसुतासः || तुभ्यं सुतास्तुभ्यमु सोत्वासस्त्वां गिरः शवात्र्याा हवयन्ति | इन्द्रेदमद्य सवनं जुषाणो विश्वस्यविद्वानिह पाहि सोमम || य उशता मनसा सोममस्मै सर्वह्र्दा देवकामः सुनोति | न गा इन्द्रस्तस्य परा ददाति परशस्तमिच्चारुमस्मैक्र्णोति || अनुस्पष्टो भवत्येषो अस्य यो अस्मै रेवान न सुनोति सोमम | निररत्नौ मघवा तं दधाति बरह्मद्विषो हन्त्यनानुदिष्टः || अश्वायन्तो गव्यन्तो वाजयन्तो हवामहे तवोपगन्तवा उ | आभूषन्तस्ते सुमतौ नवायां वयमिन्द्र तवा शुनंहुवेम ||...

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 161 किमु शरेष्ठः किं यविष्ठो न आजगन किमीयते दूत्यं कद यदूचिम | न निन्दिम चमसं यो महाकुलो.अग्ने भरातर्द्रुण इद भूतिमूदिम || एकं चमसं चतुरः कर्णोतन तद वो देवा अब्रुवन तद व आगमम | सौधन्वना यद्येवा करिष्यथ साकं देवैर्यज्ञियासो भविष्यथ || अग्निं दूतं परति यदब्रवीतनाश्वः कर्त्वो रथ उतेह कर्त्वः | धेनुः कर्त्वा युवशा कर्त्वा दवा तानि भरातरनु वः कर्त्व्येमसि || चक्र्वांस रभवस्तदप्र्छत कवेदभूद यः सय दूतो न आजगन | यदावाख्यच्चमसाञ्चतुरः कर्तानादित तवष्टा गनास्वन्तर्न्यानजे || हनामैनानिति तवष्टा यदब्रवीच्चमसं ये देवपानमनिन्दिषुः | अन्या नामानि कर्ण्वते सुते सचानन्यैरेनान्कन्या नामभि सपरत || इन्द्रो हरी युयुजे अश्विना रथं बर्हस्पतिर्विश्वरूपामुपाजत | रभुर्विभ्वा वाजो देवानगछत सवपसो यज्ञियम्भागमैतन || निश्चर्मणो गामरिणीत धीतिभिर्या जरन्ता युवशा ताक्र्णोतन | सौधन्वना अश्वादश्वमतक्षत युक्त्वा रथमुप देवानयातन || इदमुदकं पिबतेत्यब्रवीतनेदं वा घा पिबता मुञ्जनेजनम | सौधन्वना यदि तन नेव हर्यथ तर्तीये घ सवने मादयाध्वै || आपो भूयिष्ठा इत्येको अब्रवीदग्निर्भूयिष्ठ इत्यन्यो अब्रवीत | वधर्यन्तीं बहुभ्यः परैको अब्रवीद रता वदन्तश्चमसानपिंशत || शरोणामेक उदकं गामवजति मांसमेकः पिंशति सूनयाभ्र्तम | आ निम्रुचः शक्र्देको अपभरत किं सवित पुत्रेभ्यः पितरा उपावतुः || उद्वत्स्वस्मा अक्र्णोतन तर्णं निवत्स्वपः सवपस्यय नरः | अगोह्यस्य यदसस्तना गर्हे तदद्येदं रभवो नानु गछथ || सम्मील्य यद भुवना पर्यसर्पत कव सवित तात्या पितर वासतुः | अशपत यः करस्नं व अददे यः पराब्रवीत परोतस्म अब्रवीतन || सुषुप्वांस रभवस्तदप्र्छतागोह्य क इदं नो अबूबुधत | शवानं बस्तो बोधयितारमब्रवीत सम्वत्सर इदमद्या वयख्यत || दिवा यन्ति मरुतो भूम्याग्निरयं वातो अन्तरिक्षेण यति | अद्भिर्यति वरुणः समुद्रैर्युष्मानिछन्तः शवसो नपातः ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 161 मुञ्चामि तवा हविषा जीवनाय कमज्ञातयक्ष्मादुतराजयक्ष्मात | गराहिर्जग्राह यदि वैतदेनं तस्यािन्द्राग्नी पर मुमुक्तमेनम || यदि कषितायुर्यदि वा परेतो यदि मर्त्योरन्तिकं नीतेव | तमा हरामि निरतेरुपस्थादस्पार्षमेनंशतशारदाय || सहस्राक्षेण शतशारदेन शतायुषा हविषाहार्षमेनम | शतं यथेमं शरदो नयातीन्द्रो विश्वस्यदुरितस्य पारम || शतं जीव शरदो वर्धमानः शतं हेमन्ताञ्छतमुवसन्तान | शतमिन्द्राग्नी सविता बर्हस्पतिः शतायुषाहविषेमं पुनर्दुः || आहार्षं तवाविदं तवा पुनरागाः पुनर्नव | सर्वाङगसर्वं ते चक्षुः सर्वमायुश्च ते.अविदम || muñcāmi tvā haviṣā jīvanāya kamajñātayakṣmādutarājayakṣmāt | ghrāhirjaghrāha yadi vaitadenaṃ tasyāindrāghnī pra mumuktamenam || yadi kṣitāyuryadi vā pareto yadi mṛtyorantikaṃ nītaeva | tamā harāmi nirterupasthādaspārṣamenaṃśataśāradāya || sahasrākṣeṇa śataśāradena śatāyuṣā haviṣāhārṣamenam | śataṃ yathemaṃ śarado nayātīndro viśvasyaduritasya pāram || śataṃ jīva śarado vardhamānaḥ śataṃ hemantāñchatamuvasantān | śatamindrāghnī savitā bṛhaspatiḥ śatāyuṣāhaviṣemaṃ punarduḥ || āhārṣaṃ tvāvidaṃ tvā punarāghāḥ punarnava | sarvāṅghasarvaṃ te cakṣuḥ sarvamāyuśca te....

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 162 मा नो मित्रो वरुणो अर्यमायुरिन्द्र रभुक्षा मरुतः परिख्यन | यद वाजिनो देवजतस्य सप्तेः परवक्ष्यामो विदथे वीर्याणि || यन निर्णिजा रेक्णसा पराव्र्तस्य रतिं गर्भीतां मुखतो नयन्ति | सुप्रनजो मेम्यद विश्वरूप इन्द्रापूष्णोः परियमप्येति पाथः || एष छागः पुरो अश्वेन वाजिना पूष्णो भागो नीयते विश्वदेव्यः | अभिप्रियं यत पुरोळाशमर्वता तवष्टेदेनं सौश्रवसाय जिन्वति || यद धविष्यं रतुशो देवयानं तरिर्मानुषाः पर्यश्वं नयन्ति | अत्रा पूष्णः परथमो भाग एति यज्ञं देवेभ्यः परतिवेदयन्नजः || होताध्वर्युरावया अग्निमिन्धो गरावग्राभ उत शंस्ता सुविप्रः | तेन यज्ञेन सवरंक्र्तेन सविष्टेन वक्षणा आप्र्णध्वम || यूपव्रस्का उत ये यूपवाहाश्चषालं ये अश्वयूपाय तक्षति | ये चार्वते पचनं सम्भरन्त्युतो तेषामभिगूर्तिर्न इन्वतु || उप परागात सुमन मे....

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 162 बरह्मणाग्निः संविदानो रक्षोहा बाधतामितः | अमीवायस्ते गर्भं दुर्णामा योनिमाशये || यस्ते गर्भममीवा दुर्णामा योनिमाशये | अग्निष टम्ब्रह्मणा सह निष करव्यादमनीनशत || यस्ते हन्ति पतयन्तं निषत्स्नुं यः सरीस्र्पम | जातंयस्ते जिघांसति तमितो नाशयामसि || यस्त ऊरू विहरत्यन्तरा दम्पती शये | योनिं योन्तरारेळि तमितो नाशयामसि || यस्त्वा भराता पतिर्भूत्वा जारो भूत्वा निपद्यते | परजां यस्ते जिघांसति तमितो नाशयामसि || यस्त्वा सवप्नेन तमसा मोहयित्वा निपद्यते | परजां यस्ते जिघांसति तमितो नाशयामसि ||...