Archive

Shloka तस्माद्यस्य महाबाहो निगृहीतानि सर्वशः | इन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यस्तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता ||२-६८|| Transliteration tasmādyasya mahābāho nigṛhītāni sarvaśaḥ . indriyāṇīndriyārthebhyastasya prajñā pratiṣṭhitā ||2-68|| Translations Dr.S.Sankaranarayan 2.68. Therefore, O mighty-armed one, the intellect of that person is stabilized, all of whose sense-organs, starting from sense-objects have been well restrained. Shri Purohit Swami 2.68 Therefore, O Might-in-Arms, he who keeps his senses detached from their objects - take it that his reason is purified. Sri Abhinav Gupta 2....

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 68 शरीणन्नुप सथाद दिवं भुरण्यु सथातुश्चरथमक्तून्व्यूर्णोत | परि यदेषामेको विश्वेषां भुवद देवो देवानां महित्वा || आदित ते विश्वे करतुं जुषन्त शुष्काद यद देव जीवो जनिष्ठाः | भजन्त विश्वे देवत्वं नाम रतं सपन्तो अम्र्तमेवैः || रतस्य परेषा रतस्य धीतिर्विश्वायुर्विश्वे अपांसि चक्रुः | यस्तुभ्यं दाशाद यो वा ते शिक्षात तस्मै चिकित्वान्रयिं दयस्व || होता निषत्तो मनोरपत्ये स चिन नवासां पती रयीणाम | इछन्त रेतो मिथस्तनूषु सं जानत सवैर्दक्षैरमूराः || पितुर्न पुत्राः करतुं जुषन्त शरोषन ये अस्य शासं तुरासः | वि राय और्णोद दुरः पुरुक्षुः पिपेश नाकं सत्र्भिर्दमूनाः ||...

Text: Rig Veda Book 5 Hymn 68 पर वो मित्राय गायत वरुणाय विपा गिरा | महिक्षत्राव रतम बर्हत || सम्राजा या घर्तयोनी मित्रश चोभा वरुणश च | देवा देवेषु परशस्ता || ता नः शक्तम पार्थिवस्य महो रायो दिव्यस्य | महि वां कषत्रं देवेषु || रतम रतेन सपन्तेषिरं दक्षम आशाते | अद्रुहा देवौ वर्धेते || वर्ष्टिद्यावा रीत्य्र्पेषस पती दानुमत्याः | बर्हन्तं गर्तम आशाते || pra vo mitrāya ghāyata varuṇāya vipā ghirā | mahikṣatrāv ṛtam bṛhat || samrājā yā ghṛtayonī mitraś cobhā varuṇaś ca | devā deveṣu praśastā || tā naḥ śaktam pārthivasya maho rāyo divyasya | mahi vāṃ kṣatraṃ deveṣu || ṛtam ṛtena sapanteṣiraṃ dakṣam āśāte | adruhā devau vardhete || vṛṣṭidyāvā rītyṛpeṣas patī dānumatyāḥ | bṛhantaṃ ghartam āśāte ||...

Text: Rig Veda Book 6 Hymn 68 शरुष्टी वां यज्ञ उद्यतः सजोषा मनुष्वद वर्क्तबर्हिषो यजध्यै | आ य इन्द्रावरुणाविषे अद्य महे सुम्नाय मह आववर्तत || ता हि शरेष्ठा देवताता तुजा शूराणां शविष्ठाता हि भूतम | मघोनां मंहिष्ठा तुविशुष्म रतेन वर्त्रतुरा सर्वसेना || ता गर्णीहि नमस्येभिः शूषैः सुम्नेभिरिन्द्रावरुणा चकाना | वज्रेणान्यः शवसा हन्ति वर्त्रं सिषक्त्यन्यो वर्जनेषु विप्रः || गनाश्च यन नरश्च वाव्र्धन्त विश्वे देवासो नरां सवगूर्ताः | परैभ्य इन्द्रावरुणा महित्वा दयौश्च पर्थिवि भूतमुर्वी || स इत सुदानुः सववान रतावेन्द्रा यो वां वरुण दाशतित्मन | इषा स दविषस्तरेद दास्वान वंसद रयिं रयिवतश्च जनान || यं युवं दाश्वध्वराय देवा रयिं धत्थो वसुमन्तं पुरुक्षुम | अस्मे स इन्द्रावरुणावपि षयात पर यो भनक्ति वनुषामशस्तीः || उत नः सुत्रात्रो देवगोपाः सूरिभ्य इन्द्रावरुणा रयिः षयात | येषां शुष्मः पर्तनासु साह्वान पर सद्यो दयुम्नातिरते ततुरिः || नू न इन्द्रावरुणा गर्णाना पर्ङकतं रयिं सौश्रवसाय देवा | इत्था गर्णन्तो महिनस्य शर्धो....

Text: Rig Veda Book 7 Hymn 68 आ शुभ्रा यातमश्विना सवश्वा गिरो दस्रा जुजुषाणा युवाकोः | हव्यानि च परतिभ्र्ता वीतं नः || पर वामन्धांसि मद्यान्यस्थुररं गन्तं हविषो वीतये मे | तिरो अर्यो हवनानि शरुतं नः || पर वां रथो मनोजवा इयर्ति तिरो रजांस्यश्विना शतोतिः | अस्मभ्यं सूर्यावसू इयानः || अयं ह यद वां देवया उ अद्रिरूर्ध्वो विवक्ति सोमसुद युवभ्याम | आ वल्गू विप्रो वव्र्तीत हव्यैः || चित्रं ह यद वां भोजनं नवस्ति नयत्रये महिष्वन्तं युयोतम | यो वामोमानं दधते परियः सन || उत तयद वां जुरते अश्विना भूच्च्यवानाय परतीत्यं हविर्दे | अधि यद वर्प इतूति धत्थः || उत तयं भुज्युमश्विना सखायो मध्ये जहुर्दुरेवासः समुद्रे | निरीं पर्षदरावा यो युवाकुः || वर्काय चिज्जसमानाय शक्तमुत शरुतं शयवे हूयमाना | यावघ्न्यामपिन्वतमपो न सतर्यं चिच्छक्त्यश्विनाशचीभिः || एष सय कारुर्जरते सूक्तैरग्रे बुधान उषसां सुमन्मा | इषा तं वर्धदघ्न्या पयोभिर्यूयं पात … ||...

Text: Rig Veda Book 8 Hymn 68 आ तवा रथं यथोतये सुम्नाय वर्तयामसि | तुविकूर्मिम रतीषहम इन्द्र शविष्ठ सत्पते || तुविशुष्म तुविक्रतो शचीवो विश्वया मते | आ पप्राथ महित्वना || यस्य ते महिना महः परि जमायन्तम ईयतुः | हस्ता वज्रं हिरण्ययम || विश्वानरस्य वस पतिम अनानतस्य शवसः | एवैश च चर्षणीनाम ऊती हुवे रथानाम || अभिष्टये सदाव्र्धं सवर्मीळ्हेषु यं नरः | नाना हवन्त ऊतये || परोमात्रम रचीषमम इन्द्रम उग्रं सुराधसम | ईशानं चिद वसूनाम || तं-तम इद राधसे मह इन्द्रं चोदामि पीतये | यः पूर्व्याम अनुष्टुतिम ईशे कर्ष्टीनां नर्तुः || न यस्य ते शवसान सख्यम आनंश मर्त्यः | नकिः शवांसि ते नशत || तवोतासस तवा युजाप्सु सूर्ये महद धनम | जयेम पर्त्सु वज्रिवः || तं तवा यज्ञेभिर ईमहे तं गीर्भिर गिर्वणस्तम | इन्द्र यथा चिद आविथ वाजेषु पुरुमाय्यम || यस्य ते सवादु सख्यं सवाद्वी परणीतिर अद्रिवः | यज्ञो वितन्तसाय्यः || उरु णस तन्वे तन उरु कषयाय नस कर्धि | उरु णो यन्धि जीवसे || उरुं नर्भ्य उरुं गव उरुं रथाय पन्थाम | देववीतिम मनामहे || उप मा षड दवा-दवा नरः सोमस्य हर्ष्या | तिष्ठन्ति सवादुरातयः || रज्राव इन्द्रोत आ ददे हरी रक्षस्य सूनवि | आश्वमेधस्य रोहिता || सुरथां आतिथिग्वे सवभीशूंर आर्क्षे | आश्वमेधे सुपेशसः || षळ अश्वां आतिथिग्व इन्द्रोते वधूमतः | सचा पूतक्रतौ सनम || ऐषु चेतद वर्षण्वत्य अन्तर रज्रेष्व अरुषी | सवभीशुः कशावती || न युष्मे वाजबन्धवो निनित्सुश चन मर्त्यः | अवद्यम अधि दीधरत ||...

Text: Rig Veda Book 9 Hymn 68 पर देवमछा मधुमन्त इन्दवो.असिष्यदन्त गाव आ न धेनवः | बर्हिषदो वचनावन्त ऊधभिः परिस्रुतमुस्रियानिर्णिजं धिरे || स रोरुवदभि पूर्वा अचिक्रददुपारुहः शरथयन सवादतेहरिः | तिरः पवित्रमप्रियन्नुरु जरयो नि शर्याणि दधते देव आ वरम || वि यो ममे यम्या संयती मदः साकंव्र्धा पयसा पिन्वदक्षिता | मही अपारे रजसी विवेविददभिव्रजन्नक्षितं पाज आ ददे || स मातरा विचरन वाजयन्नपः पर मेधिरः सवधया पिन्वते पदम | अंशुर्यवेन पिपिशे यतो नर्भिः सं जामिभिर्नसते रक्षते शिरः || सं दक्षेण मनसा जायते कविरतस्य गर्भो निहितो यमा परः | यूना ह सन्ता परथमं वि जज्ञतुर्गुहा हितं जनिम नेममुद्यतम || मन्द्रस्य रूपं विविदुर्मनीषिणः शयेनो यदन्धो अभरत परावतः | तं मर्जयन्त सुव्र्धं नदीष्वा उशन्तमंशुं परियन्तं रग्मियम || तवां मर्जन्ति दश योषणः सुतं सोम रषिभिर्मतिभिर्धीतिभिर्हितम | अव्यो वारेभिरुत देवहूतिभिर्न्र्भिर्यतोवाजमा दर्षि सातये || परिप्रयन्तं वय्यं सुषंसदं सोमं मनीषा अभ्यनूषत सतुभः | यो धारया मधुमानूर्मिणा दिव इयर्ति वाचं रयिषाळ अमर्त्यः || अयं दिव इयर्ति विश्वमा रजः सोमः पुनानः कलशेषु सीदति | अद्भिर्गोभिर्म्र्ज्यते अद्रिभिः सुतः पुनान इन्दुर्वरिवो विदत परियम || एवा नः सोम परिषिच्यमानो वयो दधच्चित्रतमं पवस्व | अद्वेषे दयावाप्र्थिवी हुवेम देवा धत्त रयिमस्मे सुवीरम ||...

Text: Rig Veda Book 10 Hymn 68 उदप्रुतो न वयो रक्षमाणा वावदतो अभ्रियस्येव घोषाः | गिरिभ्रजो नोर्मयो मदन्तो बर्हस्पतिमभ्यर्का अनावन || सं गोभिराङगिरसो नक्षमाणो भग इवेदर्यमणंनिनाय | जने मित्रो न दम्पती अनक्ति बर्हस्पतेवाजयाशून्रिवाजौ || साध्वर्या अतिथिनीरिषिरा सपार्हाः सुवर्णानवद्यरूपाः | बर्हस्पतिः पर्वते भयो वितूर्या निर्गाूपे यवमिव सथिविभ्यः || आप्रुषायन मधुन रतस्य योनिमवक्षिपन्नर्क उल्कामिवद्योः | बर्हस्पतिरुद्धरन्नश्मनो गा भूम्या उद्नेव वित्वचं बिभेद || अप जयोतिषा तमो अन्तरिक्षादुद्नः शीपालमिव वाताजत | बर्हस्पतिरनुम्र्श्या वलस्याभ्रमिव वात आ चक्रा गाः || यदा वलस्य पीयतो जसुं भेद बर्हस्पतिरग्नितपोभिरर्कैः | दद्भिर्न जिह्वा परिविष्टमाददाविर्निधीन्रक्र्णोदुस्रियाणाम || बर्हस्पतिरमत हि तयदासां नाम सवरीणां सदनेगुहा यत | आण्डेव भित्त्वा शकुनस्य गर्भमुदुस्रियाःपर्वतस्य तमनाजत || अश्नापिनद्धं मधु पर्यपश्यन मत्स्यं न दीन उदनिक्षियन्तम | निष टज्जभार चमसं न वर्क्षाद्ब्र्हस्पतिर्विरवेणा विक्र्त्य || सोषामविन्दत स सवः सो अग्निं सो अर्केण वि बबाधेतमांसि | बर्हस्पतिर्गोवपुषो वलस्य निर्मज्जानं नपर्वणो जभार || हिमेव पर्णा मुषिता वनानि बर्हस्पतिनाक्र्पयद वलो गाः | अनानुक्र्त्यमपुनश्चकार यात सूर्यामासा मिथौच्चरातः || अभि शयावं न कर्शनेभिरश्वं नक्षत्रेभिः पितरोद्यामपिंशन | रात्र्यां तमो अदधुर्ज्योतिरहन्ब्र्हस्पतिर्भिनदद्रिं विदद गाः || इदमकर्म नमो अभ्रियाय यः पूर्वीरन्वानोनवीति | बर्हस्पतिः स हि गोभिः सो अश्वैः स वीरेभिः सन्र्भिर्नो वयो धात ||...

Shloka न च तस्मान्मनुष्येषु कश्चिन्मे प्रियकृत्तमः | भविता न च मे तस्मादन्यः प्रियतरो भुवि ||१८-६९|| Transliteration na ca tasmānmanuṣyeṣu kaścinme priyakṛttamaḥ . bhavitā na ca me tasmādanyaḥ priyataro bhuvi ||18-69|| Translations Dr.S.Sankaranarayan 18.69. And, excepting him there would be none among men who is the best performer of what is dear to Me; and other than him there shall be none else who is dearer to Me on earth. Shri Purohit Swami 18....

Shloka या निशा सर्वभूतानां तस्यां जागर्ति संयमी | यस्यां जाग्रति भूतानि सा निशा पश्यतो मुनेः ||२-६९|| Transliteration yā niśā sarvabhūtānāṃ tasyāṃ jāgarti saṃyamī . yasyāṃ jāgrati bhūtāni sā niśā paśyato muneḥ ||2-69|| Translations Dr.S.Sankaranarayan 2.69. What is night for every [other] being, in that a man of self-restraint is awake; wherein [every other] being is awake, that is night for the sage who sees [the truth]. Shri Purohit Swami 2.69 The saint is awake when the world sleeps, and he ignores that for which the world lives....

Text: Rig Veda Book 1 Hymn 69 शुक्रः शुशुक्वानुषो न जारः पप्रा समीची दिवो नज्योतिः | परि परजातः करत्वा बभूथ भुवो देवानां पिता पुत्रः सन || वेधा अद्र्प्तो अग्निर्विजानन्नूधर्न गोनां सवाद्मा पितूनाम | जने न शेव आहूर्यः सन मध्ये निषत्तो रण्वो दुरोणे || पुत्रो न जातो रण्वो दुरोणे वाजी न परीतो विशो वि तारीत | विशो यदह्वे नर्भिः सनीळा अग्निर्देवत्वा विश्वान्यश्याः || नकिष ट एता वरता मिनन्ति नर्भ्यो यदेभ्यः शरुष्टिं चकर्थ | तत तु ते दंसो यदहन समानैर्न्र्भिर्यद युक्तो विवे रपांसि || उषो न जारो विभावोस्रः संज्ञातरूपश्चिकेतदस्मै | तमना वहन्तो दुरो वय रण्वन नवन्त विश्वे सवर्द्र्शीके ||...

Text: Rig Veda Book 5 Hymn 69 तरी रोचना वरुण तरींर उत दयून तरीणि मित्र धारयथो रजांसि | वाव्र्धानाव अमतिं कषत्रियस्यानु वरतं रक्षमाणाव अजुर्यम || इरावतीर वरुण धेनवो वाम मधुमद वां सिन्धवो मित्र दुह्रे | तरयस तस्थुर वर्षभासस तिस्र्णां धिषणानां रेतोधा वि दयुमन्तः || परातर देवीम अदितिं जोहवीमि मध्यंदिन उदिता सूर्यस्य | राये मित्रावरुणा सर्वतातेळे तोकाय तनयाय शं योः || या धर्तारा रजसो रोचनस्योतादित्या दिव्या पार्थिवस्य | न वां देवा अम्र्ता आ मिनन्ति वरतानि मित्रावरुणा धरुवाणि ||...

Text: Rig Veda Book 6 Hymn 69 सं वां कर्मणा समिषा हिनोमीन्द्राविष्णू अपसस परेस्य | जुषेथां यज्ञं दरविणं च धत्तमरिष्टैर्नः पथिभिः पारयन्ता || या विश्वासां जनितरा मतीनामिन्द्राविष्णू कलशा सोमधाना | पर वां गिरः शस्यमाना अवन्तु पर सतोमासो गीयमानासो अर्कैः || इन्द्राविष्णू मदपती मदानामा सोमं यातं दरविणो दधाना | सं वामञ्जन्त्वक्तुभिर्मतीनां सं सतोमासः शस्यमानास उक्थैः || आ वामश्वासो अभिमातिषाह इन्द्राविष्णू सधमादो वहन्तु | जुषेथां विश्वा हवना मतीनामुप बरह्माणि शर्णुतं गिरो मे || इन्द्राविष्णू तत पनयाय्यं वां सोमस्य मद उरु चक्रमाथे | अक्र्णुतमन्तरिक्षं वरीयो....

Text: Rig Veda Book 7 Hymn 69 आ वां रथो रोदसी बद्बधानो हिरण्ययो वर्षभिर्यात्वश्वैः | घर्तवर्तनिः पविभी रुचान इषां वोळ्हा नर्पतिर्वाजिनीवान || स पप्रथानो अभि पञ्च भूमा तरिवन्धुरो मनसा यातु युक्तः | विशो येन गछथो देवयन्तीः कुत्रा चिद याममश्विना दधाना || सवश्वा यशसा यातमर्वाग दस्रा निधिं मधुमन्तं पिबाथः | वि वां रथो वध्वा यादमानो.अन्तान दिवो बाधते वर्तनिभ्याम || युवोः शरियं परि योषाव्र्णीत सूरो दुहिता परितक्म्यायाम | यद देवयन्तमवथः शचीभिः परि घरंसमोमना वां वयो गात || यो ह सय वां रथिरा वस्त उस्रा रथो युजानः परियातिवर्तिः | तेन नः शं योरुषसो वयुष्टौ नयश्विना वहतं यज्ञे अस्मिन || नरा गौरेव विद्युतं तर्षाणास्माकमद्य सवनोप यातम | पुरुत्रा हि वां मतिभिर्हवन्ते मा वामन्ये नि यमन देवयन्तः || युवं भुज्युमवविद्धं समुद्र उदूहथुरर्णसो अस्रिधानैः | पतत्रिभिरश्रमैरव्यथिभिर्दंसनाभिरश्विना पारयन्ता || नू मे हवमा शर्णुतं युवाना … ||...

Text: Rig Veda Book 8 Hymn 69 पर-पर वस तरिष्टुभम इषम मन्दद्वीरायेन्दवे | धिया वो मेधसातये पुरंध्या विवासति || नदं व ओदतीनां नदं योयुवतीनाम | पतिं वो अघ्न्यानां धेनूनाम इषुध्यसि || ता अस्य सूददोहसः सोमं शरीणन्ति पर्श्नयः | जन्मन देवानां विशस तरिष्व आ रोचने दिवः || अभि पर गोपतिं गिरेन्द्रम अर्च यथा विदे | सूनुं सत्यस्य सत्पतिम || आ हरयः सस्र्ज्रिरे ऽरुषीर अधि बर्हिषि | यत्राभि संनवामहे || इन्द्राय गाव आशिरं दुदुह्रे वज्रिणे मधु | यत सीम उपह्वरे विदत || उद यद बरध्नस्य विष्टपं गर्हम इन्द्रश च गन्वहि | मध्वः पीत्वा सचेवहि तरिः सप्त सख्युः पदे || अर्चत परार्चत परियमेधासो अर्चत | अर्चन्तु पुत्रका उत पुरं न धर्ष्ण्व अर्चत || अव सवराति गर्गरो गोधा परि सनिष्वणत | पिगा परि चनिष्कदद इन्द्राय बरह्मोद्यतम || आ यत पतन्त्य एन्यः सुदुघा अनपस्फुरः | अपस्फुरं गर्भायत सोमम इन्द्राय पातवे || अपाद इन्द्रो अपाद अग्निर विश्वे देवा अमत्सत | वरुण इद इह कषयत तम आपो अभ्य अनूषत वत्सं संशिश्वरीर इव || सुदेवो असि वरुण यस्य ते सप्त सिन्धवः | अनुक्षरन्ति काकुदं सूर्म्यं सुषिराम इव || यो वयतींर अफाणयत सुयुक्तां उप दाशुषे | तक्वो नेता तद इद वपुर उपमा यो अमुच्यत || अतीद उ शक्र ओहत इन्द्रो विश्वा अति दविषः | भिनत कनीन ओदनम पच्यमानम परो गिरा || अर्भको न कुमारको ऽधि तिष्ठन नवं रथम | स पक्षन महिषम मर्गम पित्रे मात्रे विभुक्रतुम || आ तू सुशिप्र दम्पते रथं तिष्ठा हिरण्ययम | अध दयुक्षं सचेवहि सहस्रपादम अरुषं सवस्तिगाम अनेहसम || तं घेम इत्था नमस्विन उप सवराजम आसते | अर्थं चिद अस्य सुधितं यद एतव आवर्तयन्ति दावने || अनु परत्नस्यौकसः परियमेधास एषाम | पूर्वाम अनु परयतिं वर्क्तबर्हिषो हितप्रयस आशत ||...